خریدهای گران‌قیمت منچسترسیتی، رئال مادرید، پاری سن-ژرمن و موناکو باعث شده بسیاری به این فکر کنند که آیا بازی جوانمردانه مالی توانسته موثر باشد؟
قرار بود قواعد بازی جوانمردانه مالی ولخرجی‌های گسترده مالکان میلیاردر باشگاه‌ها را محدود سازند و نگذارند باشگاه‌های باسابقه و معتبر به دام ورشکستگی بفیتند. اما مدل بازی جوانمردانه مالی یوفا در هفته‌های اخیر با انتقادات فراوانی روبرو بوده است
رسن ونگر، مربی آرسنال گفته علاقه رئال مادرید به پرداخت مبالغ گزاف برای گرث بیل یعنی دست انداختن بازی جوانمردانه مالی. بقیه هم به مخارج هنگفت امثال منچسترسیتی، موناکو و پاری سن-ژرمن در تابستان جاری اشاره می‌کنند و می‌گویند این اثبات می‌کند سیستم دچار مشکل است.
|
هشدار یوفا به باشگاه‌ها |
|
جیانی اینفانتینو |
|
«باشگاه‌های بزرگ با باشگاه‌های کوچک برابرند. قوانین برایشان یکسان است.» «یک سال پیش هشدار دادیم و گفتیم این دیگر آخرین فرصت برای باشگاه‌ها است و قوانین ما تیز و برّان هستند.» «قانون برابری دخل و خرج از فصل بعد اجرایی می‌شود. ما ارقام این فصل و فصل اخیر را در نظر خواهیم گرفت.» «باشگاه‌ها قوانین را می‌دانند. اگر آنها درآمد کافی برای انتقالاتشان را تضمین نکرده باشند با محکومیت روبرو خواهند شد. محکومیت می‌تواند هشدار، جریمه یا محدودیت خرید بازیکن باشد. در نهایت آنها را اخراج خواهیم کرد.» «قواعد بازی جوانمردانه مالی نه برای تنبیه باشگاه‌ها، که برای کمک به باشگاه‌ها معرفی و پیاده‌سازی شده است.»
" |
|
|
آیا واقعا این‌گونه است؟ یوفا با شدت فراوانی تلاش داشت اصرار کند که بازی جوانمردانه مالی با حمایت بزرگ‌ترین باشگاه‌ها همراه است و علائمی هست که نشان می‌دهد اثر آن تا حد زیادی مثبت بوده؛ هرچند که قیمت ستارگان همچنان دارد روز به روز بالاتر می‌رود.
تروور بیرچ، از شرکای موسسه حسابداری BDO و مدیر ارشد اجرایی سابق چلسی و اورتون می‌گوید: «ما شواهدی داریم که نشان می‌دهد باشگاه‌ها دارند بازی جوانمردانه مالی را جدی می‌گیرند و رفتار خود را در واکنش به قواعد تغییر می‌دهند. جدیدترین مطالعه ما از مدیران مالی باشگاه‌ها نشان می‌دهد که 83 درصد از باشگاه‌ها برنامه دارند که در این فصل پیش رو یا از حجم کل دستمزدها بپردازند یا این که همان مبلغ سابق را بدهند. از این تعداد 42 درصد گفته‌اند که تصمیمشان به دلیل بازی جوانمردانه مالی بوده است. بازی جوانمردانه مالی فاکتوری مهم برای 86 درصد از باشگاه‌های لیگ برتر و 77 درصد از باشگاه‌های مسابقات قهرمانی (دسته دوم انگلیس) است.
همه دوست دارند انتقالات بزرگی مانند خریدهای من‌سیتی، پی‌اس‌جی و موناکو را دست انداختن بازی جوانمردانه مالی ببینند. اما حقیقت بسیار پیچیده‌تر است. برای مثال باشگاه‌ها معمولا مبالغ خرید را به‌تدریج و در طول سال‌های مدت قرارداد می‌پردازند. پس اثر مالی این قراردادها را باید در عرض چندین سال بررسی کرد. به علاوه باشگاه‌ها بیشتر از پیش به فکر فروش بازیکنانشان هستند تا بتوانند خریدهای بزرگ و جنجالی داشته باشند. مثلا تبس از من‌سیتی رفت. یا مادرید ایگواین را واگذار کرد.»
جیانی اینفانتینو، دبیر کل یوفا تاکید دارد که همین حالا هم می‌توان اثرات مثبت این قانون را دید: «بازی جوانمردانه مالی بسیار عالی درد کار می‌کند. مدتی است این قانون اجرایی است و روی معاش همه افراد درگیر فوتبال اثر گذاشته. اهل فوتبال دریافته‌اند که باید کاری کنیم که گرداب زیان باشگاه‌ها به پایان برسد. بدهی‌های عقب‌افتاده در سال‌های 2011 تا 2012 به میزان 40 درصد کم شده است.»
این حس وجود داشت که به دلیل آمدن مالکان پرخرج به باشگاه‌های منچسترسیتی و چلسی است که یوفا اقدام کرده است. اما اینفانتینو می‌گوید این موضوع هرگز انگیزه آنها نبوده است: «قوانین بازی جوانمردانه مالی برای تنبیه باشگاه‌ها نبوده، بلکه برای کمک به باشگاه‌ها بوده. ما یک سال پیش گفتیم که این آخرین زنگ بیدارباش برای باشگاه‌ها است و قوانین ما برّان هستند. باشگاه‌ها همه درگیر این قوانین خواهند بود. آنها نه از ترس محرومیت، که به دلیل این قوانین را اجرایی می‌کنند که در نهایت برایشان بهتر خواهد بود که مدل تجاری پایداری داشته باشند.
هر باشگاهی آزاد است مطابق درآمدهایی که دارد اقدام کند. سیستم باید بی‌نقص باشد. یک باشگاه تا زمانی که بتواند خرید انجام دهد و حقوق‌ها را بپردازد و البته به قوانین هم احترام بگذارد هیچ مشکلی نیست. اگر آنها درآمد کافی برای انجام انتقالات را نتوانند تضمین کنند ممکن است با محکومیت روبرو شوند. محکوم شدن می‌تواند به هر چیزی باشد. از جریمه گرفته تا محدودیت خرید بازیکنان جدید یا نگاه داشتن بازیکنان فعلی، و در نهایت محرومیت باشگاه از بازی.»
در هر حال فی برگری، متخصص اقتصاد ورزش در شرکت حقوقی برجسته تامس اگار نگران این است که این قانون اثری منفی بر فوتبال بگذارد: «امتیازات متعدد قوانین، در کنار این حقیقت که باشگاه‌های بزرگ دارند از فرصت‌های تجاری تا حد امکان پول درمی‌آورند، به این معناست که اثر این قوانین روی باشگاه‌های کوچک‌تر بیشتر از اثر آنها روی باشگاه‌هایی است که قرار بود با این قوانین محدود شوند.»
او در گفتگو با سایت گل می‌افزاید: «این که باشگاه‌ها بتوانند مبالغ انتقال بازیکنان رابه‌تدریج بپردازند و در طول قرارداد بازیکن مستهلک کنند، و افزایش قراردادهای بزرگ اسپانسرشیپ به این معناست که احتمالا باشگاه‌هایی که در ابتدا نگران بازی جوانمردانه مالی بودند بتوانند تا حد زیادی خرج کنند. یوفا قول داده قراردادهای اسپانسرشیپ، مانند قرارداد 385 میلیون پوندی من‌سیتی با اتحاد را دقیق بررسی کند. اما قراردادهای اسپانسرشیپ برای باشگاه‌های بزرگ‌تر سال به سال پردرآمدتر می‌شود و تخمین مظنه بازار کار آسانی نیست و نمی‌توان به آسانی گفت قراردادی بالاتر از این مظنه بسته شده است.
به نظر می‌رسد قوانین بازی جوانمردانه مالی حتی ممکن است نابرابری در فوتبال را بیشتر کنند. باشگاه‌های کوچک‌تر که درآمد تجاری‌شان محدود است به این ترتیب دیگر نمی‌توانند با بزرگ‌ترها و پتانسیل تجاری بالایشان رقابت کنند.»
مالاگا، راپید بخارست و چند باشگاه دیگر به دلیل نقض بازی جوانمردانه مالی از رقابت‌های اروپایی این فصل دور ماندند. اما من‌سیتی، پی‌اس‌جی، رئال مادرید و موناکو همچنان به خرج‌های گران‌قیمت ادامه می‌دهند. آنها می‌دانند درآمدی که در سال‌های قرارداد با بازیکنان بزرگ به دست می‌آورند به اندازه‌ای هست که بتواند خرج خرید آنها را پوشش دهد. بیرچ می‌گوید با این حال باید از مقامات حمایت کرد: «باید پذیرفت که یوفا نگران این بود که بسیاری از باشگاه‌های سراسر اروپا در معرض نابودی هستند چون مرتبا داشتند ضرر می‌دادند. آنها باید آینده فوتبال را تضمین می‌کردند و به فکر برابری و سلامت ورزش هم می‌بودند.»
این به نوبه خود می‌تواند باشگاه‌ها را مجبور کند که راه‌های خلاقانه‌ای برای افزایش درآمد بیابند تا با بزرگان رقابت کنند. چه با قراردادهای تجاری، و چه با افزایش قیمت بلیت. در هر حال علائم اولیه نشان می‌دهد که صرف احتمال محرومیت باعث شده برخی باشگاه‌های بزرگ با قوانین جدید کنار بیایند و تا زمانی که درآمدشان افزایش یابد دست به خرید بزرگ نزنند.
بزرگان فوتبال حداقل در حال حاضر با قدرت بالایی که در درآمدزایی دارند می‌توانند از سیستم بازی جوانمردانه مالی بهره ببرند. سیستمی که می‌گوید تنها همان قدر که درآمد داری خرج کن.
رلاذر